ارتباط الگو های ساختاری زمین شناسی با فرایند دولومیتی شدن در نهشته های ژوراسیک منطقه جنوب زنجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

2 دانشیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه. دانشگاه زنجان. زنجان. ایران.

3 کارخانه سیمان زنجان، قیدار، ایران.

چکیده

به منظور دستیابی به نقش فعالیت­ های تکتونیکی بر روی فرایند دولومیتی شدن، مطالعات صحرایی چینه ­شناسی، ساختاری و سنگ شناسی رسوبی بر روی واحدهای سنگی به سن ژوراسیک شامل سازندهای شمشک، دلیچای و لار در سه برش چینه­ شناسی ینگجه، محمدآباد و بولاماجی در منطقه جنوب زنجان صورت پذیرفت. مطالعات ساختاری در این منطقه نشان می­دهد که عمده گسل­های موجود در منطقه از نوع مورب لغز (امتداد لغز با مولفه راست­ لغز و شیب لغز با مولفه نرمال) با میانگین راستای شمال شرقی-جنوب غربی می­ باشند. الگوی پراکندگی گسل­ها در این منطقه ارتباط بسیار خوبی با زون­های دولومیتی شده در نهشته ­های سازندهای دلیچای و لار دارند به طوری که عمده زون­های دولومیتی در محدوده گسل­های اصلی و فرعی منطقه مشاهده شده و هرچه از محدوده گسل­ها فاصله بگیریم میزان دولومیتی شدن توالی­ های سنگی کاهش می­ یابد. فرایند دولومیتی شدن در این منطقه از لایه­ بندی طبقات ژوراسیک تبعیت نمی­کند و به صورت وصله ­ای مشاهده می­شود. در مطالعات پتروگرافی نیز دولومیت­ های مورد مطالعه درشت بلور با مرزهای غیر مسطح و خاموشی موجی بوده که بیانگر تشکیل آنها در طی تدفین عمیق و در نتیجه عملکرد فعالیت­ های تکتونیکی و گسلهای منطقه می ­باشد. منشا منیزیم در این فرایند می­ تواند از توده­ های نفوذی زیرسطحی در محدوده ­های گسل خوردگی باشد که از طریق شکاف ایجاد شده به نواحی سطحی رسیده و در مسیر خود باعث دولومیتی شدن نهشته ­های کربناته شده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • بختیاری ا.، (1397)، سنگ­شناسی و ژئوشیمی سنگ‌های آذرین نیمه‌عمیق منطقه احمدکندی، ‌جنوب غرب زنجان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد پترولوژی، دانشگاه زنجان ، 62 صفحه.
  • زهدی ا. و ربانی ج. (1397). تاریخچه رسوبگذاری سازند دلیچای در جنوب غرب زنجان (با تاکیدی بر تشکیل میکروبیالیت­ها). چهارمین همایش انجمن رسوب شناسی ایران با تاکید بر مخازن هیدروکربوری. دانشگاه زنجان. ص. 492-502.
  • ربانی ج.، زهدی ا. و فزونی ش. (1401). چینه نگاری و بازسازی محیط رسوبگذاری سازندهای دلیچای و لار در برش ینگجه (جنوب خاوری زنجان). پژوهش­های چینه نگاری و رسوب شناسی. دانشگاه اصفهان. ص. 77-94.

 

  • Bistacchi, A., Balsamo, F., Storti, F., Mozafari, M., Swennen, R., Solum, J., ... & Taberner, C. (2015). Photogrammetric
  • digital outcrop reconstruction, visualization with textured surfaces, and three-dimensional structural analysis and modeling: Innovative methodologies applied to fault-related dolomitization (Vajont Limestone, Southern Alps, Italy). Geosphere, 11(6), 2031-2048.
  • Hollis, C., Bastesen, E., Boyce, A., Corlett, H., Gawthorpe, R., Hirani, J., ... & Whitaker, F. (2017). Fault-controlled dolomitization in a rift basin. Geology, 45(3), 219-222.
  • Koeshidayatullah, A., Corlett, H., Stacey, J., Swart, P. K., Boyce, A., & Hollis, C. (2020). Origin and evolution of fault-controlled hydrothermal dolomitization fronts: A new insight. Earth and Planetary Science Letters, 541, 116291.
  • Mozafari, M., Swennen, R., Balsamo, F., El Desouky, H., Storti, F., & Taberner, C. (2019). Fault-controlled dolomitization in the Montagna dei Fiori Anticline (Central Apennines, Italy): record of a dominantly<? xmltex\break?> pre-orogenic fluid migration. Solid Earth, 10(4), 1355-1383.
  • Ferraro, F., Agosta, F., Ukar, E., Grieco, D. S., Cavalcante, F., Belviso, C., & Prosser, G. (2019). Structural diagenesis of carbonate fault rocks exhumed from shallow crustal depths: An example from the central-southern Apennines, Italy. Journal of Structural Geology, 122, 58-80.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار